สาเหตุของผมร่วง ผมบาง ศีรษะล้าน
โรคผมร่วงแบ่งเป็น 2 สาเหตุใหญ่ๆ

1. ผมร่วงชั่วคราว ได้แก่

1. ภาวะผมร่วงจากการเจ็บป่วย เช่น เป็นไข้สูง จับสั่น ไข้มาลาเรีย
2. ผมร่วงจากภาวะหลังผ่าตัดที่มีการวิสัญญี
3. ผมร่วงจากภาวะหลังคลอดบุตรภายใน 3 เดือนแรก
4. ผมร่วงจากาการได้รับรังสีรักษา และ เคมีบำบัด
5. ผมร่วงจากการได้รับสารเคมีที่บริเวณเส้นผม เช่น การโกรก ดัด ยืด หรือย้อมผม
6. ผมร่วงจากสาเหตุอื่นๆ เช่น การได้รับสารพิษจากการปนเปื้อนในอาหาร

2. ผมร่วงอย่างต่อเนื่อง ได้แก่

1. ผมร่วงจากศีรษะล้านกรรมพันธุ์  พบมากกว่าร้อยละ 90 ของคนไข้ที่เป็นผมร่วงประเภทนี้ และพบได้ทั้งหญิงและชาย
2. ผมร่วงจากโรคภูมิต้านทานไว (Autoimmune Disease)
3. ผมร่วงจากสำเหตุอื่น เช่น ผมร่วงจากภาวะฮอร์โมนผิดปรกติ

ศีรษะล้านกรรมพันธุ์ หรือผมบางกรรมพันธุ์

มนุษย์โลกได้รู้จักโรคนี้ตามประวัติศาสตร์ที่บันทึกไว้เป็นเวลามากกว่า 3,000 ปี โดยอักษรภาพเฮียโรกราฟฟิก (Hieroglyphic) ของอียิปต์
โบราณได้บันทึกถึงความพยายามของพระนางคลีโอพัตตราในการรักษาศีรษะล้านของสวามีอันเป็นที่รักคือจูเลียตซีซาร์ด้วยการ
ใช้สารพัดวิธีของการหมักบนหนังศีรษะของจูเลียตซีซาร์ เช่นใช้ส่วนผสมฟันของม้า (Horse teeth) , น้ำมันจากหมี Bear grease ,
ไขกระดูกของกวาง (Deer marrow )และ หนูย่าง (burnt domestic mice) แต่หาได้เป็นผลไม่ เราจึงได้ขนานนามของ
พระนางคลีโอพัตราว่าเป็นมารดาหรือผู้ให้กำเนิดความพยายามในการรักษาโรคศีรษะล้าน

ในช่วง 2-3 ทศวรรษที่ผ่านมาองค์การอาหารและยาและสถาบันการแพทย์ได้ยอมรับตัวยาที่มีชื่อทางวิทยาศาตร์ว่า 5-alpha BLOCKER
ซึ่งยาดังกล่าวเป็นยาที่มีเพื่อใช้รักษาโรคต่อมลูกหมากโต ทว่าได้มีการอนุมัติให้นำมาใช้รักษาโรคศีรษะล้านในเพศชายในขนาน 1-2 มิลลิกรัม
โดยให้ผลการรักษายับยั้งการร่วงของผมบางกรรมพันธุ์ได้ในระดับหนึ่งเท่านั้น เนื่องจากปํญหาของผมบางกรรมพันธุ์นั้นเกิดจากมียีน(Gene)
ศีรษะล้านประจำตัวโดยเป็นลักษณะการถ่ายทอดทางพันธุ์กรรมแบบเด่น (Dominant Gene)ฉะนั้นในประชากรทั่วไปจะพบคนศีรษะล้าน
ได้ถึงร้อยละ 10 เป็นอย่างน้อย แต่จะเพิ่มมากขึ้นในกลุ่มของ คอเคเซียน (Caucasian) และ อารยัน (Arayan) ซึ่งจะมีประชากรศีรษะล้าน
ได้มากถึงร้อยละ 25 – 30 ในขณะที่ชนเผ่าอินเดียแดงในทวีปอเมริกาดั้งเดิมจะไม่พบคนศีรษะล้านในกลุ่มคนเหล่านี้เลย จึงเชื่อได้ว่าโรค
ศีรษะล้านกรรมพันธุ์เป็นโรคที่เกิดจากการผ่าเหล่า (Mutation) ของมนุษย์แต่กลับเป็นยีนส์เด่นจึงทำให้กระจายไปทั่วโลก

กลไกของการเกิดศีรษะล้าน

บุคคลที่เป็นศีรษะล้านกรรมพันธุ์ทุกคน จะไม่มีใครเลยที่ปรากฎอาการก่อนวัยเจริญพันธุ์ อันเนื่องมาจากต้องรอสัญญาณพิเศษที่จะมากระตุ้น
กลไกศีรษะล้านซึ่งก็คือ ฮอร์โมนเพศชาย (Testosterone) ซึ่งสร้างมาจากอัณฑะเป็นแหล่งใหญ่ ส่วนในผู้หญิงมาจากต่อมหมวกไตและรังไข่
ฮอร์โมนเพศชายมีความจำเป็นในทั้งสองเพศ เพื่อออกฤทธิ์ร่วมกับฮอร์โมนการเจริญเติบโต (Growth Hormone) เพื่อให้กระดูกยาวขึ้น
กล่าวคือทำให้ร่างกายสูงขึ้นเป็นผู้ใหญ่เต็มตัว โดยการทำงานของฮอร์โมนทุกชนิดนั้นต้องมี รีเซพเตอร์ (Receptors) เป็นตัวแสดงถึงการ
ออกฤทธิ์ของฮอร์โมนนั้น รีเซพเตอร์นั้นเปรียบได้กับสถานีปลายทางที่จะกำหนดการสร้างโปรตีนและการเผาผลาญต่างๆซึ่งอยู่นอกเหนืออำนาจจิต
ใจของมนุษย์ (Autonomic system) ในกรณีของบุคคลที่มีศีรษะล้านกรรมพันธุ์จะมีสถานีพิเศษ (Special receptors) บริเวณรากผมซึ่ง
มีชื่อว่า 5 อัลฟ่า รีดักเตส (5-alpha-reductase )ซึ่งในปัจจุบันมีการกล่าวถึงเพียง 2 ชนิด คือ 5 -อัลฟ่า 1และ 5 -อัลฟ่า 2 รีเซพเตอร์
โดยทั้ง 2 ตัวจะเป็นตัวการสำคัญในการเปลี่ยนแปลงฮอร์โมนเพศชาย ชนิดตั้งต้นกลายเป็น 5 -DHT (5-Dihydrotestosterone)
ซึ่งเป็น ฮอร์โมนเพศชายชนิดตื่นตัวประกอบกับการมี unknown receptor ซึ่งทำงานร่วมกับ 5- DHT ในการกระตุ้นให้เกิดการตีบ
ตัวของเส้นเลือดฝอยที่ไปเลี้ยงรากผมในบริเวณที่มี unknown receptor เหล่านั้น ซึ่งก็คือตำแหน่งของศรีษะที่เป็น
ศีรษะล้านกรรมพันธุ์นั้นเอง

อ้างอิงจาก : FITZPATRICK'S
DERMATOLOGY IN GENERAL MEDICINE
FIFTH EDITION
VOLUME 1,2
INTERNATIONAL EDITION